Beschermde stads- of dorpsgezichten

Voor elk bouwplan binnen een beschermd gezicht moet een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Hierbij is het van belang om te weten dat bouwwerken die elders vergunning vrij zijn, in een beschermd gezicht vergunningplichtig zijn.

De gemeente Waterland kent vier door het Rijk aangewezen beschermde stads- en dorpsgezichten. Deze gebieden worden van algemeen belang geacht wegens de schoonheid, de onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang dan wel de wetenschappelijke of cultuurhistorische waarde.

De vier beschermde stads- en dorpsgezichten in Waterland:

• Binnenstad van Monnickendam (aangewezen 1970)
• Historische kern Broek in Waterland (aangewezen 1971)
• Eiland Marken (aangewezen 1971)
• Historische kern Zuiderwoude (aangewezen 1991)

Wonen in een beschermd gebied of monument

Wat betekent het wonen in een beschermd stads- of dorpsgezicht nou precies? Om als bewoner van een monument of beschermde kern uw weg te vinden in de extra regels heeft de gemeente een speciale brochure Waardevol Waterland. Deze brochure kunt u ook afhalen bij de balie van het gemeentehuis.
Om de karakteristieken van een beschermd gezicht te behouden zijn er regels opgenomen in de betreffende beschermende bestemmingsplannen en de gemeentelijke Nota uiterlijk van bouwwerken Waterland 2018.

• ­Gebruik oorspronkelijk materiaal. De historische woonhuizen in Marken zijn bijvoorbeeld van zwart en groen geschilderd hout. Door gebruik van hout zal het authentieke karakter van Marken bewaard blijven.
• Het moet passen bij de omgeving. Als een bouwwerk qua maten sterk afwijkt van andere panden binnen een beschermd gezicht, is dat storend. Een kolossale dakkapel past bijvoorbeeld niet op een klein dakvlak.
• Vormgeving moet passen. Een donkergroen geschilderd houten schuurtje, dat bedekt wordt door een zadeldak met keramische pannen, past mooi in het landelijke Zuiderwoude. Een blankhouten blokhut met een Scandinavisch uiterlijk is ook mooi, maar past niet in diezelfde omgeving.
• Kleur moet passen. Elk beschermd gezicht heeft z’n eigen kleur in Waterland. In Marken zijn de huizen overwegend donkergroen of zwart. In Broek in Waterland komen naast woningen in 'Broeker grijs' ook houten huizen in uiteenlopende kleuren voor, zoals geel, groen en blauw. Het is belangrijk dat de door u gekozen kleur past binnen het kleurgebruik van de kern.